ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଦେଶରେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ବଡ଼ଧରଣର ଅଦଳବଦଳ ହୋଇଛି। ଗୋଟିଏ ପଟେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମୁର୍ମୁ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜ୍ୟପାଳ ପଦରୁ ରଘୁବର ଦାସଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମୁର୍ମୁଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ବିହାର, ମିଜୋରାମ, କେରଳ ଏବଂ ମଣିପୁରର ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ କେତେ ବର୍ଷ?
ଏହି ରାଜ୍ୟରେ ବଦଳିଲେ ରାଜ୍ୟପାଳ
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମୁର୍ମୁ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜ୍ୟପାଳ ପଦରୁ ରଘୁବର ଦାସଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ପରେ ହରିବାବୁଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମୁର୍ମୁ ବର୍ତ୍ତମାନ କେରଳର ରାଜ୍ୟପାଳ ଆରିଫ ମହମ୍ମଦ ଖାନଙ୍କୁ ବିହାରର ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଛନ୍ତି। ପୂର୍ବତନ ଗୃହ ସଚିବ ଅଜୟ କୁମାର ଭଲ୍ଲାଙ୍କୁ ମଣିପୁରର ରାଜ୍ୟପାଳ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମୁର୍ମୁ ମିଜୋରାମ ରାଜ୍ୟପାଳ ହରି ବାବୁଙ୍କୁ ଓଡିଶାର ରାଜ୍ୟପାଳ ଏବଂ ଜେନେରାଲ ଭି.କେ ସିଂଙ୍କୁ ମିଜୋରାମର ରାଜ୍ୟପାଳ କରିଛନ୍ତି।
ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ କେତେ ବର୍ଷ?
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧୫୬ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କରିବା ଦିନଠାରୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ। ଅର୍ଥାତ୍ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଅଟେ। ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଭାରତର ନାଗରିକ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବୟସ ପଚିଶ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ହେବା ଉଚିତ୍।
ରାଜ୍ୟପାଳ କିଏ ହଟାଇ ପାରିବେ?
ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି, ଦେଶରେ ରାଜ୍ୟପାଳ କିଏ ହଟାଇ ପାରିବେ? ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ ଯେ ଦେଶର କୌଣସି ରାଜ୍ୟର ରାଜ୍ୟପାଳ କିମ୍ବା ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କୁ ହଟାଇବା ଚୂଡାନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଛି। ତେବେ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୭୪ ଅନୁଯାୟୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ସହାୟତା ଏବଂ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀ ପରିଷଦ ଗଠନ ହେବ, ଯାହାର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବେ। ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କେବଳ ମନ୍ତ୍ରୀ ପରିଷଦର ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ।
ରାଜ୍ୟପାଳ ନିଜେ ଇସ୍ତଫା ଦେଇ ପାରିବେ କି?
ରାଜ୍ୟପାଳ ମଧ୍ୟ ନିଜେ ଇସ୍ତଫା ଦେଇପାରିବେ। ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧୫୬ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜ୍ୟପାଳ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ନିଜ ପଦ ଛାଡି ପାରିବେ, ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖିବାକୁ ପଡିବ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଇସ୍ତଫା ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କ ପଦରୁ ମୁକ୍ତ ହେବେ ।
